Zweet bestaat uit vocht (water) en een zeer belangrijke groep van opgeloste mineralen en stoffen ook wel elektrolyten genaamd. De mineralen bevatten o.a. natrium, chloride, kalium, calcium, fosfor en magnesium (vaak ook wel ‘zouten’ genoemd) en stoffen zoals glucose, bicarbonaat en ammoniak. Elektrolyten spelen een vitale rol bij de lichaamsfuncties zoals hydratie, elektrochemische balans (belangrijk bij correcte zenuwtransmissie en spiercontractie) en weerbaarheid van de cel.
Waarom niet gewoon tafelzout?
Paardenzweet is een zeer geconcentreerde elektrolyten oplossing. Natrium wordt gezien als de meest belangrijke elektrolyt vanwege de invloed bij de opname van water door paarden. Elke elektrolyt speelt een belangrijke rol in het functioneren van lichaamsfuncties van een paard, zeker wanneer een paard zich intensief inspant. Daarom is het zeer belangrijk dan er altijd een correcte elektrolyten balans gehandhaafd wordt zodat alle lichaamsfuncties en processen optimaal kunnen blijven werken ook bij prestatie.
Natrium
Natrium is essentieel bij vrijwel elk lichaamsproces. Daarom is het paardenlichaam als geen ander instaat om natrium vast te houden en andere elektrolyten, zoals kalium, daarvoor opoffert.
Waarom is het cruciaal dat er altijd vers en schoon drinkwater beschikbaar is wanneer er elektrolyten worden toegediend?
Natrium speelt een erg belangrijke rol bij de vochthuishouding, met name bij de controle van de hoeveelheid water in het lichaam van een paard. Water koppelt zich aan natrium en volgt het door het lichaam. Het lichaam werk hard om de natrium/water concentratie constant te houden. Wanneer natrium correct toegediend wordt verhogen we natrium concentratie t.o.v. water en dit prikkelt de dorstprikkel om zo water te drinken. Dit is vitaal voor het behoud van hydratie.
Omdat paardenzweet zeer geconcentreerd is treden er slechts subtiele wijzigingen op in het bloed en weefsel concentratie. Deze subtiele wijziging in concentratie zouden mogelijk de detectie van verlies van grote hoeveelheden vocht door ‘dorstreceptoren’ niet voldoende opgepikt worden. Daarmee zal de dorstprikkel reflex onvoldoende werken. Als het lichaam dit niet detecteert kunnen er grote hoeveelheden vocht en elektrolyten door zweten verloren zijn wat kan leiden tot dehydratie. Door elektrolyten toe te dienen die veel natrium bevatten wordt de balans in evenwicht gebracht en de dorstprikkel voldoende gestimuleerd.
Chloride
Chloride is een negatief geladen ion die positieve ionen aantrekt zoals natrium en kalium. Chloride is het elektrolyt dat het meeste verloren wordt tijdens het zweten. Chloride en bicarbonaat spelen een belangrijke rol in het behoud van de zuurbase balans in het lichaam. Verlies van chloride kan deze balans verstoren met als gevolg verandering van de bloed pH (hypochloremische alkalose). Dergelijke verandering hebben een nadelig effect op de normale lichaamsfuncties en, in extreme gevallen, leiden tot coma en ultiem de dood.
Kalium
Kalium is essentieel en belangrijk voor het behoud van de celdruk en in samenwerking met natrium beïnvloedt het de zenuw- en spierfunctie. Om natrium te behouden tijdens zweten zal kalium wordt uitgescheiden. Het dieet van een paard bevat vaak niet genoeg kalium om dit op te vangen. Een sportpaard heeft ongeveer 50 gram kalium per dag nodig terwijl een gemiddeld rantsoen van hooi slechts 20 tot 30 gram levert.
Calcium
Calcium is een belangrijk elektrolyt en bestanddeel van botten en tanden. Calcium speelt een rol bij hartritme, bloedstolling, spiercontractie en andere metabole processen.
Fosfor
Fosfor speelt een belangrijke rol bij de energieproductie, eiwit metabolisme en opbouw van botten.
Magnesium
Magnesium is een co-factor bij diverse enzym systemen die betrokken zijn bij energieproductie, spiercontractie en signaaltransmissie in zenuwen. Paarden die een tekort aan magnesium hebben worden vaak nerveus door de afwezigheid van het stabiliserende effect dat magnesium heeft op zenuwen.
Bicarbonaat
Bicarbonaat ondersteunt het lichaam door opgebouwd lactaat (geproduceerd tijdens inspanning) te bufferen voordat het tot spierschade kan leiden. Een buffer is een zwak zuur of base dat helpt om de pH te reguleren.
Glucose
Glucose is een eenvoudige suiker dat gebruikt wordt in het lichaam. Glucose en natrium samen worden actief in het lichaam opgenomen door een specifiek transportsysteem dat dit opnameproces ondersteunt/versnelt. Het toevoegen van glucose aan een elektrolyten preparaat helpt dus om een snel absorptie van natrium te bewerkstelligen.